नेपालमा फेसबुक बन्द हुने कि? सरकारले दिएको चेतावनी

नेपाल सरकारले सामाजिक सञ्जाल नियमनका लागि दर्ता अनिवार्य गरेको छ। फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स (X) जस्ता प्लेटफर्मले दर्ता नगरे नेपालमा बन्द हुन सक्ने चेतावनी दिएको छ।

नेपाल सरकारले सामाजिक सञ्जाललाई कडाइका साथ नियमन गर्न अघि सारेको “सामाजिक सञ्जाल प्रयोग व्यवस्थापन निर्देशिका, २०८०” लागू भएसँगै फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स (X) लगायतका ठूला प्लेटफर्महरू बन्द हुने आशंका बढेको छ।

निर्देशिका अनुसार नेपालमा सेवा सञ्चालन गर्न चाहने सबै सामाजिक सञ्जाल कम्पनीहरूले सरकारसँग अनिवार्य दर्ता गर्नुपर्नेछ। सोही दर्ता नगरेमा नेपालमै ती प्लेटफर्मलाई अवरुद्ध गर्ने (बन्द गर्ने) चेतावनी सरकारले दिएको छ।

सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालयका अधिकारीहरूका अनुसार, फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स लगायतका कम्पनीलाई पटक–पटक पत्राचार गरी ३० दिनको समयसीमा दिइएको छ। तर हालसम्म यी कम्पनीहरूले नेपालमा दर्ता प्रक्रिया पूरा नगरेको भन्दै सरकारले असन्तुष्टि जनाएको छ।

यसअघि भने टिकटक, भाइबर र ‘स्रान्श’ (Weetok) जस्ता केही एपहरूले नेपालमा दर्ता प्रक्रिया पूरा गरिसकेका छन्।

सरकारले के माग गरेको छ?

• नेपालमै कार्यालय वा आधिकारिक प्रतिनिधि नियुक्त गर्नुपर्ने
• गुनासो सुन्ने अधिकारी (Grievance Officer) र कम्प्लायन्स निरीक्षण अधिकारी तोक्नुपर्ने
• नेपाली कानुन विपरीतको सामग्री हटाउन र अनुसन्धानमा सहयोग गर्नुपर्ने

नागरिक समाजको आलोचना

यस कदमलाई धेरै मानवअधिकार समूह र नागरिक अभियन्ताले अभिव्यक्ति स्वतन्त्रतामाथि खतरा भन्दै आलोचना गरेका छन्। तिनीहरूले यसलाई “अनावश्यक दमनकारी कानुन” भनी खारेज गर्न वा संशोधन गर्न माग गरेका छन्।